Rondje Schippersdorp

Geraadpleegde bronnen: op stap in Nieuwegein, wandelen door Vreeswijk, Cronijck de Geyn. De gidsengroep Vreeswijk verzorgt rondleidingen en vertelt daarbij ook boeiende verhalen. Stuur een e-mail naar gidsengroepvreeswijk@gmail.com of neem contact op met Jan Monster via 030-6018434

Gebruiksaanwijzing

U kunt de wandelroute op elk gewenst cijfer starten. U leest een korte toelichting bij de wandelpunten op de kaart. Via QR-code bordjes langs de route leest en hoort u meer informatie. De QR-codes op de wandelkaart geven u informatie over het ontstaan van Vreeswijk, de scheepvaart, scheepsbouw en het verdedigingswerk.

Wij willen de route steeds leuker maken. Stuur daarom uw tekst, foto’s of film naar info@invreeswijk.nl

1 - Handelskade

Sinds de opening van de in 1892 gereedgekomen Koninginnensluis, werd in rap tempo gebouwd aan de Handelskade. Er verschenen woningen, veel winkels en o.a. leveranciers voor de scheepvaart.

2 - Jaagpad

Waar vroeger paarden of mensen schepen over het kanaal trokken, liggen nu woonarken aan het oude Jaagpad. Dit voorttrekken werd jagen genoemd en geschiedde bij ongunstige wind en tegenstroom.

3 - De Punt, De Wiers, Nieuwbouw Vreeswijk

De Vaartse Rijn splitst zich op De Punt met het Merwedekanaal waardoor het dorp nu een ‘eiland’ is. Vanaf De Punt heeft u een mooi uitzicht op de jachthaven en de fraaie nieuwbouw van Vreeswijk. Huis de Wiers (overkant) was bekend als de ‘Noordelijke Wachter’ van Vreeswijk, stamt uit 1654 en is recentelijk gerestaureerd en gemoderniseerd (restaurant).

4 - Prins Hendriklaan

Werklust met zandwinning, zandtrechters op de kade en aan de overkant Van Loon en twee scheepswerven, Van Zutphen en Buitenweg tot medio 1990 actief. Het Prins Hendrik schippersinternaat geopend in 1915, is het oudste schippersinternaat van Nederland. Aan de Prins Hendriklaan liggen nu historische binnenvaartschepen afgemeerd.

5 - Barbarakerk

De Rooms Katholieke St. Barbarakerk is een van de drie dorpskerken. De kerk werd ingewijd in 1910 en is na een bominslag in 1945 gedeeltelijk verloren gegaan en na de oorlog hersteld. De Nederlands Hervormde kerk aan de Molenstraat is ook nog in gebruik. De Gereformeerde kerk aan de Dorpsstraat 18 is sinds 1975 een woonhuis met atelier.

6 - Museumwerf Vreeswijk

Museumwerf Vreeswijk is de voortzetting van de voormalige Scheepswerf Buitenweg. De “werkende werf” van het museum richt zich op de restauratie, reparatie en het onderhoud van oude binnenvaartschepen.

7 - Dorpsstraat

Langs de kaden van de Dorpsstraat lagen in vervlogen jaren vele binnenvaartschepen voor de sluis te wachten. Winkeliers, cafés en toeleveranciers voor schippers deden hierdoor goede zaken.

8 - Kippenbruggetje

Dit loopbrugje is onderdeel van de Oude Sluis, die in zijn geheel eigendom was van de stad Utrecht. Vandaar het wapen van Utrecht. De kleine brug wordt door Vreeswijkers het “kippenbruggetje” genoemd.

9 - Oude Suis

Het historische dorp Vreeswijk was van oudsher een levendig knooppunt voor schippers. In eerste instantie bij de dam die in de omgeving van de Wiers lag. Nadat in 1373 de “twee slusen van hout” gebouwd waren, ontstond de kern van het oude dorp. Langs het water van de Oude Sluis staat het beeld “De Beugelaar”, een zand baggerende schipper.

10 - Rijkshulpschutsluis

Om de herbouw van de Oude Sluis mogelijk te maken is in 1817 de Rijkshulpschutsluis gebouwd. De sluisdeuren zijn ontwikkeld door Jan Blanken, zogenaamde waaierdeuren die door de kracht van het stromende water bewogen. Ooit lag er een duiker in de dijk die de Utrechtse grachten van vers water voorzag. Aan de oostkant van het boven sluishoofd stond ooit de Rijkspeilschaal, een toren van ongeveer 15 meter hoog.

11 - Frederiksoord

Toen Koning Willem I met zijn zoon Frederik een bezoek bracht aan de bouw van de Rijkshulpschutsluis waren de dorpsbewoners zo enthousiast dat ze de straat Frederiksoord hebben genoemd. Over de sluis ligt een bruggetje, “Dreigje” genaamd. Dit is een verbastering van draaitje/draaibrugje.

12 - Fort Vreeswijk

Dit Fort is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort lag niet in de frontlinie, maar diende voor het onderbrengen van personeel en opslag van materiaal en bevoorrading.

13 - ’t Laantje

’t Laantje, gelegen aan de Lek, is sinds jaar en dag de ontmoetingsplek voor veel oud-schippers. Verderop staat de balkenloods en vaart voet- en fietsveerpontje de Vrevia.

14 - Raadhuisplein

Op het Raadhuisplein staat het voormalig gemeentehuis en een fraai beeld: “De peinzende vrouw”. In deze omgeving heeft ooit het blokhuis Gildenborch gestaan, gebouwd in 1373, bij de aanleg van de eerste sluis en verwoest in het jaar 1374.

15 - De Platte Brug met sluiswachtershuisje

“De Platte Brug” is een dubbele ophaalbrug, gebouwd van staal en in 1875 opgeleverd. Het sluiswachtershuisje is een rijksmonument, heeft ook dienst gedaan als politiebureau en is nu een herenkapsalon.

16 - Molenstraat

Net als de Lekstraat vormt de Molenstraat een deel van het bebouwde tracé van de noordelijke Lekdijk. De zeventiende-eeuwse stellingmolen van J.A. van Eck is gebouwd in 1666. In 1908 is deze gekortwiekt en voorzien van stoomkracht. In 1942 werd de bovenkant gedemonteerd en in 1970 verdween het restant.

17 - Koninginnensluis

De Koninginnensluis is in 1892, in aanwezigheid van de Koninginnen Emma en Wilhelmina, officieel geopend. Het Merwedekanaal, was decennia lang de belangrijkste vaarroute door Nederland naar de Lek.